Mimari Rölöve Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Mimari yapılar tarihin tozlu sayfalarında yankılanan hikayelerini fısıldar misali dururlar. Onları anlamak geçmişle köprü kurmak ve gelecek nesillere aktarmak için ise mimari rölöve çalışmaları hayati kıymetlidir. Yine de bu aşama sadece ve sadece ustalık veri ve beceriyle değil eşzamanlı olarak bir sanatçının incelikli dokunuşunu da gerektirir.
Ölçmek Değil Hissetmek
Rölöve bir yapının sadece ve sadece matematiksel verilerini toplamak değildir. Taşların ruhunu ahşapın sıcaklığını mekanın duygusunu yakalamakla ilgilidir. Unutmamak gerekir ki her yapı kendine kendine özel bir dile vardır ve rölöveyi gerçekleştiren kişi bu dili anlayacak kadar duyarlı olmalıdır. Tıpkı bir müzisyenin notaları hissederek çalması misali rölöve uzmanı da yapıyı hissederek ölçüm yapmalıdır. Aksi halde ortaya çıkan gelişen durum ruhsuz ve eksik bir proje olur.
Geçtiğimiz günlerde tarihi bir konağın rölöve çalışmasına katılmıştım. Konağın her bir köşesi geçmişin ihtişamını yansıtan detaylarla doluydu. Yine de ekibin bazı üyeleri sadece ve sadece ustalık ölçümlere odaklanmış yapının tarihsel ve sanatsal değerine kayıtsız kalmışlardı. Bu durum beni derinden üzmüştü.
Detayda Gizlenen Sırları Keşfetmek
Mimari rölöve sürecinde detaylara gösterilen ihtimam başarının anahtarıdır. Çünkü yapıya ait her bir çizgi her bir motif bize geçmişin sırlarını fısıldar. Hatta bazen küçük bir sıva döküntüsü bile yapının yapım tekniği hakkında mühim ipuçları verebilir. Bu nedenle rölöve ekibinin tecrübeli ve müteyakkız gözlerle donatılmış olması kritiktir.
Bir keresinde restorasyon projesi için çalıştığım eski bir caminin rölövesini çıkartıyordum. Minarenin süslemelerinde yer alan geometrik desenlerin dönemin astronomik gözlemlerini yansıttığını fark etmiştim. Bu keşif sadece ve sadece beni değil tamamı ekibi heyecanlandırmıştı.
Teknolocinin Desteğiyle Geçmişi Geleceğe Taşımak
Günümüz teknolojisi mimari rölöve çalışmalarında bize büyük kolaylıklar sağlıyor. Lazer tarayıcılar fotogrametri misali yöntemler sayesinde yapıların 3-D modellerini hassas bir şekilde oluşturabiliyoruz. Yine de unutmamalıyız ki teknoloji sadece ve sadece bir araçtır. Mühim olan bu aracı doğru kullanarak yapının ruhunu koruyacak ve gelecek nesillere aktaracak bir proje ortaya koymaktır.
Eskiden rölöve çalışmaları haftalarca hatta aylarca sürerdi. Şimdi ise teknoloji sayesinde bu aşama çok daha çabuk ve işe yarayan bir şekilde gerçekleştirilebiliyor. Yine de bazı uzmanların teknolojinin sunduğu olanaklara fazla güvenerek yapıya yeterince zaman ayırmadıklarını görüyorum. Bunun sonucunda bazen mühim detayların gözden kaçmasına neden olabiliyor.
Mimari rölöve geçmişle gelecek arasında bir köprü kurma sanatıdır. Bu sanatı icra ederken hem ustalık bilgiye hem de sanatsal duyarlılığa sahip olmak gerekir. Unutmamalıyız ki mimari yapılar sadece ve sadece tuğla ve taştan oluşmaz eşzamanlı olarak tarihimizin kültürümüzün ve kimliğimizin de taşıyıcısıdır.
```